Дасгалын үе дэх хяналт

Хувь хүн өөрийн хийж буй дасгалынхаа эрчмийг хянахын тулд зүрхний цохилтын тоогоо үнэн зөв, бодитой тодорхойлох нь чухал. Тухайн хүн өөрийн урьдчилан тооцож, хүлээж байсан мэдрэмжээ гол болголгүйгээр өөрийн бодит байдлаа үнэн зөв тогтоон дүгнэлт өгөх ёстой.

Иймээс амьсгалын тоо, гар, хөл ядарч сульдах, ядрах зэрэг биед илэрч байгаа бодит шинж тэмдгийг сайтар ажиглах нь зүйтэй. Хэрэв дээр дурдсан шинж тэмдэг илэрч байвал дасгал хийх эрчмээ бууруулах ба зөвлөгөө авах шаардлагатай байгааг илтгэнэ. Дасгалын үед өөрийн зүрхний цохилтын хамгийн дээд хэмжээ /ЗЦДХ/-г тооцохдоо 220 гэсэн тогтмол тооноос өөрийнхөө насыг хасч гаргадаг.
Дасгал хийх үеийн зүрхний цохилтын тоо 90-126 байвал тухайн дасгалын эрчим танд тохирч байгааг илтгэнэ. Таны хийж байгаа дасгалын эрчим заавал хамгийн дээд хэмжээнд байх албагүй.
Хэрэв та дундаж насны хүн бол дасгал хийж эхлэхдээ дасгалын нийт эрчим, ачааллыг 50-60 хувь байхаар тохируулан хийх ба ачаалал, эрчмийг аажим нэмэгдүүлж, зохих түвшинд хүргэнэ. Харин 50 ба түүнээс дээш насны ахмадуудын хувьд зүрхний цохилтын тоог арай бага байхаар тооцно. Дасгал хийх үеийн ЗЦДХ 40-50 хувь байх ёстой. Бидний зүрхний үйл ажиллагаа 20-80 насны хооронд жил тутам нэг хувиар буурч байдаг. Яагаад гэвэл зүрх судасны эрхтний уян хатан байдал буурснаас болдог. Тиймээс дасгал, хөдөлгөөнийг зөв сонгож хийх хэрэгтэй. Биеийн дасгал, хөдөлгөөнийг үе шаттайгаар нэмэгдүүлбэл зохино.
Чийрэгжүүлэх, эрүүлжүүлэх дасгалын үед ЗЦДХ-г минутад 170-190 удаагаас хэтрэхгүй байхаар зохицуулах хэрэгтэй. Судасны лугшилт 170-180-ас дээш болсон тохиолдолд анаэроб дасгалд шилждэг тул эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлэх магадлал өндөр болдог. Жишээ нь: Биед сүүний хүчил хуримтлагдах гм.
Дасгалын эрчмийг хянах хамгийн хялбар арга бол “Ярих сорил” юм .
Ярих сорил( өөрийгөө үнэлэх)

Дасгалын үед:

• Хэрэв танд амьсгал гаргахад бэрхшээлтэй байх, эсвэл ярьж чадахгүй байвал – таны дасгалын эрчим хэт их байна.
• Та дасгал хийх явцдаа дуулж чадаж байвал – дасгалын эрчим хангалттай бус, бага байгааг илтгэнэ.
• Та чөлөөтэй ярьж чадаж байвал – таны дасгалын эрчим танд тохирч байна.

Хэвийн шинж:
Дунд зэргийн эрчимтэй дасгал хийж байх үед дараах шинж илэрч болно.
Үүнд:

• Амьсгал гаргах, авахад зарим өөрчлөлт илрэх боловч ямар нэгэн хүндрэл, бэрхшээлгүйгээр харилцан ярилцах чадвартай байна. Амьсгал бачуурах, цээжээр өвдөх зэрэг шинж илэрвэл дасгалаа зогсоон, эмчид хандана.
• Дасгалын үед ямар нэгэн өвдөлт мэдрэх, эсвэл хэтэрхий их хүчээр хийж болохгүй.
• Зарим тохиолдолд гар, хөл ядрах шинж тэмдэг илэрч болох боловч ямар нэгэн өвдөлт мэдрэгдэх ёсгүй.

Дасгал хөдөлгөөөний үр дүн нь дараах гурван үндсэн хүчин зүйлээс хамаарна.

• олон дахин давтсан эсэхээс
• хэр хүндрэлтэй байгаагаас
• хугацаа урт байгаа эсэхээс

Ерөнхий зөвлөгөө

1. Дасгалын үед шингэн сайн уу, мөн хэдэн цагийн дараа шингэн нэмж уух хэрэгтэй.
2. Хоол идсэний дараахан дасгал хийж болохгүй. Хоол идэх үед хоол боловсруулах системийн цусан хангамж сайжирч, тэр хавийн цусны эргэлт нэмэгдэн, бусад булчингийн цусан хангамж буурсан байдаг. Иймд шөрмөс татаж болох юм. Хоол идсэнээс хойш хоёр цагийн дараа дасгал хийх нь хамгийн сайн.
3. Хэрэв хатуу шалан дээр дасгал хийх бол зөөлөн ултай пүүз өмсөх хэрэгтэй. Хөлийн уланд ирэх даралтыг багасгадаг.
4. Дасгалын үед бие чинь хөндүүр оргин, өвдөж байвал хэтэрхий ачаалалтай ажилласан, эсвэл бие халаалтаа зөв хийгээгүй байж болох юм. Булчинд хэт ачаалал өгч, булчин агшиж чангарснаас өвчин ордог. Гэхдээ хэд хоногийн дараа арилах ёстой.
5. Дасгал хийсэн ч үр дүн гарахгүй бол дасгалын хөтөлбөрөө аажмаар нэмэгдүүл. Эхэндээ 1-3 км хурдтай алхаад, аажимдаа алхаагаа хурдасгаж гүйх, алхахыг хослуул. Дараа нь зайгаа уртасгаж, 3-6 км алхах, гүйхийг хослуулах хэрэгтэй.
6. Дасгалыг өглөө эрт, эсвэл орой хий. Хэт халж, наранд цохиулахаас урьдчилан сэргийлэх хэрэгтэй. Хэрэв та эрүүл мэндээ сайжруулан, эрүүл байхыг хүсвэл дасгалаа орхилгүй, тогтмол хийгээрэй.