Эбола вирусын халдвараас сэргийлье

Эбола вирусын халдвар (өмнө нь Эболагийн цусархаг халууралт гэж нэрлэдэг байсан) цочмог явцтай, үхлийн аюулд хүргэх өндөр эрсдэлтэй вирусээр дамжин халдварладаг өвчин юм.

Энэ өвчний дэгдэлт халуун орны ой шугуй бүхий Төв болон Баруун Африкийн орнуудад ихэвчлэн гардаг ба 1976 оноос хойш нийт 20 гаруй удаагийн дэгдэлт бүртгэгдэж байжээ.

Халуун орны зэрлэг амьтдаас тухайлбал сармагчин, шампанзе, горилла, ширэнгэн ойн гөрөөс, ширэнгэн ойн үхэр зараа зэрэг амьтнаас хүнд халдварлан улмаар хүнээс хүнд дамжин дэгдэлтийн түвшинд хүрдэг байна.

2013 оны 12 сард Баруун Африкийн Гвиней улсад анх эхэлсэн Эбола вирусын халдварын дэгдэлт бүс нутгийн хүрээнээс хальж, 3 тивийн 7 улс оронд бүртгэгдэн, 2014 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн байдлаар 8399 хүн өвчилж 4033 нь нас бараад байна. 

Халдварт өртөгсдийн 416 буюу 4,9% нь эрүүл мэндийн ажилтнууд байгаа бөгөөд 233 нь нас барсан байна. Халдварлагдсан хүмүүсээс 90 хүртэлх хувь нь нас барах магадлалтай гэж үздэг. Энэ удаагийн дэгдэлтийн хувьд 2014 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдрийн байдлаар нийт өвчлөгчдийн 48% нь нас баржээ.

 Халдварын эх уурхай:

       Өвчний эх уурхай нь өвчтэй хүн, зарим төрлийн сармагчин, гэр сууцны орчимд амьдардаг мэрэгчид юм.

Халдварын нууц үе:

       Эбола вирусийн үед 2-21 хоног.  Гэхдээ энэ удаагийн дэгдэлтийн мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж үзэхэд ихэнх тохиолдолд 8-10 хоногийн дотор шинж тэмдэг илэрч байна.

Халдвар дамжих зам: 

 • Өвчилсөн хүний гэмтсэн арьс салст, цус, шээс, бөөлжис, үрийн шингэн, өтгөн болон тэдгээрээр бохирлогдсон орчны эд зүйлстэй шууд харьцах замаар халдвар дамжина.

 • Өвчилсөн хүн нас барсан хойноо ч халдварлуулах эрсдэлтэй байдаг тул оршуулах зан заншилтай холбоотой бие махбодитой нь хүрэлцэх үед мөн халдвар дамждаг болох нь тогтоогдоод байна.

 • Өвчин тусаад эдгэсэн хүний үрийн шингэнд вирус 70 хүртэлх хоногоор хадгалагдаж, халдварлуулах боломжтой.

 • Өвчтөнийг хэвтүүлэн эмчлүүлж буй эмнэлгийн ажилтнууд халдвар хамгааллын чанд дэглэмийг сахиж мөрдөөгүй, хувийн хамгаалах хэрэгслийг зохих зааврын дагуу хэрэглээгүй тохиолдолд халдвар өвчтөнийг эмчилж буй эрүүл мэндийн байгууллагад дэгдэх аюултай.

Өвчний шинж тэмдэг: 

 Гэнэт өндөр халуурч эхлэх ба бие сульдаж, булчин өвдөх, толгой өвдөх, хоолой эмзэглэлтэй болж өвдөх зэрэг шинж тэмдгүүд илэрч дараа нь бөөлжих, суулгах, тууралт гарах зэрэг шинжүүд нэмэгдэнэ.

 Хүнд болон амь насанд аюултай үедээ цусархаг диатез илэрч, элэгний, бөөрний дутал, Төв мэдрэлийн системийн өөрчлөлт болон олон эрхтэн системийг хамарсан хүндрэлд хүргэнэ.

 Лабораторийн шинжилгээгээр цусны цагаан эс, тромбоцитийн тоо цөөрч, элэгний ферментүүдийн хэмжээ ихэснэ.

Вакцин ба эмчилгээ: 

  Одоогоор уг өвчнөөс сэргийлэх вакцин болон өвөрмөц эмчилгээний арга гараагүй байна. 

Гадаад оронд  зорчигчдод хүргэх зөвлөмж: 

Дэгдэлт бүртгэгдэж буй Африкийн улс орнуудад онцгой шаардлага гарахгүй бол аялал жуулчлал, албан болон хувийн ажлаар зорчихгүй байхыг зөвлөж байна.

  • Зайлшгүй шаардлагаар дээрх бүс нутгийн улс орнуудад очих тохиолдолд:

 - Халдвар авсан байж болзошгүй хүний цус, биеийн бусад шингэнд хүрэлцэхээс зайлсхийх;

 - Тохиолдлын бэлгийн хавьталд орохгүй байх;

 - Үхсэн болон өвчтэй зэрлэг амьтны эд эрхтэн, сэг зэмээр оролдохгүй байх;

 - Түүхий болон дутуу болгосон хүнс хэрэглэхгүй байх;

 - Өвчтэй байж болзошгүй хүний хэрэглэсэн болон хүрсэн эд зүйлс нэн ялангуяа цусаар 

   бохирлогдсон зүү тариур зэрэгт хүрэхгүй байх.

 -Өөрийн орны болон гадны улс орны хилээр нэвтрэхэд бөглөдөг маягт буюу “health declaration” болон орох, гарах хуудас дах (arrival/departure card) гэрийн хаяг, буух буудал, байрлах байр, холбоо барих хувь хүн/албан байгууллагын хаяг, утасны дугаарыг үнэн зөв алдаа мадаггүй бөглөх хэрэгтэй. Шаардлагатай тохиолдолд таны эрүүл мэндийг хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх зорилгоор ашигладаг байна.

- Дэгдэлт гарсан бүс нутгаас ирсэн зорчигчдын хувьд ирснээс хойш 3 долоо хоногийн дотор халуурах, ядрах сульдах, булчингаар өвдөх, бөөлжих, суулгах, арьсаар туурах, цус алдах зэрэг шинж тэмдгүүд илэрсэн тохиолдолд яаралтай Эрүүл мэндийн байгууллагад хандахыг зөвлөж байна.

 - Хэрэв Эбола вирусын халдвараар өвчилсөн, эсвэл өвчилсөн байх сэжигтэй (өндөр халуурсан, бөөлжиж суулгасан, тууралт гарсан, цус алдаж буй гм) хүнтэй болон түүний хэрэглэж байсан эд зүйлстэй ойрын хавьталд ороогүй, хүрэлцээгүй, үхсэн амьтдын сэг зэмээр оролдоогүй бол халдвар дэгдсэн бүс нутагт жуулчлалын болон албан ажлын зорилгоор зорчиж ирсэн хүмүүс уг өвчнөөр өвчлөх эрсдэл маш бага хэмээн ДЭМБ үзэж байна.

.

      

БУЛГАН АЙМГИЙН

ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ГАЗАР